Τα Χανιά που αντιστέκονται (συνέντευξη με τον Σεραφείμ Ρίζο)

Ο Σεραφείμ Ρίζος μαζί με συναδέλφους του σε αντιρατσιστική πορεία

Συνέντευξη με τον Σεραφείμ Ρίζο, δημοτικό σύμβουλο και πρόεδρο του Συλλόγου Δασκάλων στα Χανιά

Τι επιπτώσεις έχουν οι μνημονιακές πολιτικές στο δήμο Χανίων;

Ο τουριστικός παράδεισος είναι μια ταξική κόλαση για τους φτωχούς. Πίσω από τους πανηγυρισμούς για την αλματώδη άνοδο του τουρισμού του τύπου «βούλιαξαν και φέτος τα Χανιά», η συντριπτική εργαζόμενη πλειοψηφία βιώνει μια απίστευτη μιζέρια στην καθημερινότητά της, λόγω της έλλειψης των υπηρεσιών που θα έπρεπε να απολαμβάνει και λόγω των μνημονίων, τις έχει στερηθεί. Η στρατηγική με βάση την οποία κινήθηκαν τουλάχιστον οι τρεις τελευταίες δημοτικές αρχές ήταν αυτή της διαμόρφωσης της πόλης ώστε να γίνει πεδίο κερδοσκοπίας και πλουτισμού της τουριστικής βιομηχανίας. Σήμερα οι συνέπειες αυτής της επιλογής βρίσκονται σε παροξυσμό. Μπορεί στα ανοιχτά του ενετικού λιμανιού να αράζει η πολυτελής θαλαμηγός του Αμπράμοβιτς αλλά το νοσοκομείο δεν μπορεί να λειτουργήσει γιατί του λείπουν 600 άτομα προσωπικό. Η δέσμευση 2.400 σπιτιών (μόλις 80 το 2014) από πολυεθνικές τύπου airbnb έχει ως συνέπεια οι εργαζόμενοι να μην βρίσκουν σπίτι για να νοικιάσουν ή ακόμη και αν βρουν, μετά από πολύμηνη αναζήτηση, είναι αντιμέτωποι με απαιτήσεις για παράλογα υψηλά ενοίκια.

Η ραγδαία ιδιωτικοποίηση και ιδιοποίηση του δημόσιου χώρου έχει ως συνέπεια οι κάτοικοι της παλιάς πόλης να διώκονται από τις κατοικίες τους, αφού ο χώρος μετατρέπεται σε μια ειδική επιχειρηματική ζώνη. Παρά τις εκτεταμένες «πεζοδρομήσεις» οι δρόμοι έχουν γίνει απροσπέλαστοι για ΑΜΕΑ, γονείς με καροτσάκι, ηλικιωμένους, εξαιτίας της κατάληψής τους από τραπεζοκαθίσματα. Διαπλεκόμενοι δημοτικοί άρχοντες με τη μέθοδο των κατ’ εξαίρεση αδειοδότησεων κατορθώνουν να ξεπερνούν τους περιορισμούς που θέτει είτε η αρχαιολογία είτε ο χαρακτηρισμός περιοχών της πόλης ως αμιγούς κατοικίας. Επακόλουθο αυτής της κατάστασης είναι οι μαφιόζικου τύπου εκβιασμοί «αν σε ενοχλεί η μουσική, πούλα το σπίτι σου και φύγε» που εκτοξεύονται ολοένα και συχνότερα σύμφωνα με καταγγελίες των ίδιων των κατοίκων.

Δαπανώνται απίστευτα υψηλά κονδύλια για έργα βιτρίνας και αναπλάσεις την ίδια ώρα που οι κοινωνικές ανάγκες υποχρηματοδοτούνται. Έτσι πρόκειται να δοθούν 1,4εκ. από πόρους του Δήμου για την ανάπλαση της οδού Χάληδων (του κεντρικού δρόμου της παλιάς πόλης) και της πλατείας στη Μητρόπολη. Θα στρωθούν μάλιστα με το πανάκριβο υλικό, πορφυρίτη που θα εισαχθεί για το σκοπό αυτό από την Ιταλία. Αντίστοιχα θα δοθούν άλλα 1.22 εκ (εκ των οποίων τα 700.000 από δημοτικούς πόρους) για την ανάπλαση της πλατείας της Σούδας που αποτελεί την πρώτη εικόνα της πόλης για τους επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων. Την ίδια στιγμή δίνονται μόλις 248.000 για την επισκευή σχολικών κτιρίων και η σχολική επιτροπή παίρνει μόλις 947.000 ετησίως για τις λειτουργικές δαπάνες του συνόλου των σχολείων του Δήμου. Αυτά ο Δήμαρχος είχε το θράσος να τα χαρακτηρίσει ως αναπτυξιακή πορεία του δήμου όταν πέρσι 20 σχολεία είχαν πλημμυρίσει.

Η έλλειψη προσωπικού και δομών αποτελεί μόνιμο βραχνά για το σύνολο των υπηρεσιών του Δήμου. Ειδικότερα εκτιμούμε ότι περίπου 400 με 500 παιδιά μένουν εκτός οποιασδήποτε δομής βρεφονηπιακών σταθμών της πόλης ετησίως. Το «Βοήθεια στο σπίτι» υπολειτουργεί λόγω έλλειψης προσωπικού. Η καθαριότητα έχει παραδοθεί στους εργολάβους με αποτέλεσμα μεγάλα κομμάτια της πόλης να παραμένουν βρόμικα.

Συμπλήρωμα όλων αυτών των πολιτικών είναι τα πανάκριβα δημοτικά τέλη που επωμίζονται κυρίως οι φτωχοί. Οι ξενοδόχοι συστηματικά φοροδιαφεύγουν. Σύμφωνα με υπολογισμούς υπάρχουν 3 εκατομμύρια τετραγωνικά ξενοδοχείων αδήλωτα. Τα έσοδα του Δήμου από τα «τέλη παρεπιδημούντων» είναι όσα θα εισπράττονταν αν στην πόλη υπήρχαν μόλις 7 μεσαία ξενοδοχεία.

Ποιες μάχες έχει δώσει η “Ανταρσία στα Χανιά” εναντίον τους;

Στον αντίποδα όλων των προηγούμενων, τα Χανιά ήταν και παραμένουν μια πόλη των αγώνων. Αν και η απογοήτευση από την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε έντονη, οι αντιστάσεις είναι ακόμη εδώ. Η σύγκρουση με την ξενοδοχοποίηση των κτηρίων στο λόφο Καστέλι από την Πρυτανεία του Πολυτεχνείου, στην καρδιά της παλιάς πόλης, έδειξε ότι μπορούν να ξαναδημιουργηθούν μαζικά ρεύματα που υποχρεώνουν ακόμη και τις δημοτικές αρχές να αλλάξουν στάση. Έτσι είχαμε και την επανεμφάνιση των διεκδικήσεων για το στρατόπεδο Μαρκοπούλου, τη σύγκρουση με την ιδιωτικοποίηση του αεροδρομίου κλπ. Καθοριστικό ρόλο στις αντιστάσεις έχουν παίξει τα συνδικάτα, ιδιαίτερα τα δυνατά συνδικάτα των εργαζομένων στο Δημόσιο. Οι μάχες ενάντια στις απολύσεις των συμβασιούχων, για τη χρηματοδότηση των σχολείων, για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των σχολικών κτιρίων, για την υπεράσπιση του δικαιώματος στη στέγαση, η αντίθεση στις συγχωνεύσεις των υποστηρικτικών δομών και των σχολείων. Οι διεκδικήσεις για μόνιμους διορισμούς σε ΟΤΑ, Υγεία, Παιδεία. Η μάχη για αύξηση της χρηματοδότησης των δομών μέχρι την υπεράσπιση των εκπομπών των αλληλέγγυων της ΕΡΤ και διαδηλώσεις ενάντια στις βάσεις αποτελούν μερικές από τις εστίες συσπείρωσης του κόσμου της αντίστασης.

Η Ανταρσία στα Χανιά αποτελεί οργανικό κομμάτι όλων των αντιστάσεων που έχουν αναπτυχθεί στην πόλη. Ταυτόχρονα, όμως έχει κάνει προσπάθειες ανοιγμάτων και σύνδεσης με τμήματα και ομάδες ανθρώπων που δεν αποτελούσαν παραδοσιακά τμήματα των αντιστάσεων. Οι παραγωγοί και οι έμποροι της λαϊκής, οι Ρομά του καταυλισμού στη Σούδα, κάτοικοι περιοχών όπως η Νέα Χώρα κλπ.

Η πολιτική παρουσία μέσα και έξω από το ΔΣ παίζει ανατροφοδοτικό ρόλο στις αντιστάσεις. Έχουμε καταγραφεί ως το τμήμα της αριστεράς που δεν συμβιβάζεται με τα μνημόνια και που δεν υποκύπτει στο ρεαλισμό της διαχείρισης. Η αποκάλυψη από τη μεριά μας της απάτης της ιδιωτικοποίησης των σχολικών κτιρίων μέσω των ΣΔΙΤ, η σύγκρουση με την ανυπαρξία αντιπλημμυρικών έργων, η αντιπαράθεση με τον καταναγκασμό των σχολείων να πληρώνουν τη ΔΕΗ, η συνολική αντίθεση με τις ιδιωτικοποιήσεις δημοτικών υπηρεσιών και όχι απλά με τον τρόπο που γίνονται αυτές, η υποστήριξη των αιτημάτων των εργαζομένων, η υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας και του δημόσιου χαρακτήρα των δομών του απέναντι στο θολό τοπίο των ΜΚΟ, η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου και των κινημάτων χωρίς «ναι μεν αλλά», έχουν διαμορφώσει ένα πολιτικό σημείο αναφοράς για τις αντιστάσεις και έχουν δημιουργήσει τριγμούς και αριστερές διασπάσεις ακόμη και στο επίπεδο ψηφοφοριών μέσα στις συνεδριάσεις του ΔΣ.

Τι ρόλο έχουν παίξει οι αντιρατσιστικοί και αντιφασιστικοί αγώνες τα τελευταία χρόνια και πώς θα συνεχιστούν;

Οι προσπάθειες που έκαναν οι φασίστες να χτίσουν επιρροή μέσα από μια σειρά δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες και αριστερούς αγωνιστές, στα Χανιά, ηττήθηκε κατά κράτος. Αιτία γι’ αυτό ήταν ένα μεγάλο μαζικό και ενωμένο κίνημα που τους ανάγκασε να κλείνουν τα γραφεία τους και να μην τολμούν να ανακοινώνουν το πρόγραμμά τους όταν έρχονται περιοδεία οι βουλευτές τους. Αναμφίβολα αν δεν είχαν δοθεί αυτοί οι αγώνες το κλίμα σήμερα θα ήταν ζοφερό. Διάφοροι δημοτικοί σύμβουλοι το 2012 στις αντιπαραθέσεις τους με το κίνημα χρησιμοποιούσαν τους χρυσαυγίτες ως φόβητρο. Σήμερα είναι αναγκασμένοι να έχουν απολογητικό τόνο απέναντι στο κίνημα.

Η αντιφασιστική και η αντιρατσιστική παράδοση όμως δεν φτάνει. Όταν το καλοκαίρι του 2016 ανακοινώθηκε ότι θα εγκατασταθούν στην Κρήτη 2000 πρόσφυγες, ξενοδόχοι, μεγαλοεπιχειρηματίες και ένας δεξιός συρφετός με επικεφαλής τους γνωστούς Αυγενάκηδες ξεσηκώθηκε γιατί τάχα μια τέτοια εξέλιξη θα έπληττε τον τουρισμό. Οι Δήμαρχοι προσαρμόστηκαν, η κυβέρνηση άλλαξε ρότα και έτσι ελάχιστες οικογένειες έχουν εγκατασταθεί στο νησί με την ευθύνη των ΜΚΟ. Υπάρχει πλήρης ανυπαρξία δομών φιλοξενίας με αποτέλεσμα κάθε φορά που φτάνει μια καραβιά να κρατούνται σε εντελώς ακατάλληλους χώρους. Η δημοτική αρχή εδώ και τρία χρόνια δεν έχει συστήσει καν το συμβούλιο ένταξης μεταναστών, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις της αριστεράς. Οι τάξεις υποδοχής στα σχολεία είναι λίγες. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι έχουν αρχίσει να σχηματίζονται σχολεία-γκέτο, ενώ λόγος δεν γίνεται για τάξεις ενηλίκων για εκμάθηση ελληνικής γλώσσας. Αντίστοιχη έλλειψη ουσιαστικών δομών υπάρχει και για τους Ρομά σε Δήμο και σχολεία. Οι μάχες για άσυλο, νομιμοποίηση, δικαιώματα, είναι δεμένες με τις διεκδικήσεις για να αντιμετωπιστούν τα συγκεκριμένα ζητήματα.

Πώς μπορούν τα δημοτικά σχήματα να βοηθήσουν την αντίσταση του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος;

Η άρθρωση συγκεκριμένου αντικαπιταλιστικού λόγου σε συνδυασμό με τον ακτιβίστικο χαρακτήρα τους μπορεί να δώσει τη δυνατότητα να αποτελέσουν σημείο συσπείρωσης κόσμου που θέλει να παλέψει ενάντια στη διάλυση της ζωής του. Αποτελούν σταθερό σημείο στήριξης των αγώνων και γέφυρα ανάμεσα στο εργατικό κίνημα και ευρύτερα λαϊκά στρώματα που πλήττονται από την κρίση. Γίνονται σημείο σύνδεσης άμεσων αιτημάτων που αφορούν στην καθημερινότητα και στις συνολικότερες απαντήσεις στην κρίση. Η διατήρηση του συλλογικού τους χαρακτήρα, η διαρκής σύνδεση με τα κινήματα αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις.

Ο Σ. Ρίζος μίλησε στη Λένα Βερδέ

Εργατική Αλληλεγγύη, 13/12/2017, No 1303